3دسامبر 2021 - بر اساس مطالعه جدیدی که در مجله Diabetes Care منتشر شده است، مارکرهای خاصی در چشم ممکن است در پیش بینی شرایطی که باعث کاهش بینایی در افراد مبتلا به دیابت می­شود بهتر از معیارهای استاندارد کنترل دیابت و سلامت عمومی عمل کنند.

عوارض چشمی دیابت، مانند رتینوپاتی دیابتی، یکی از علل اصلی نابینایی در سراسر جهان است. آنها معمولاً زمانی ایجاد می شوند که رگ های خونی کوچک در چشم به دلیل افزایش سطح قند خون آسیب می بینند، که منجر به انواع مختلفی از اختلالات در ساختارهای مختلف چشم می گردد. متأسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، تا زمانی که واقعاً مشکلات بینایی را تجربه نکنند، از بروز عوارض چشمی آگاه نیستند، و این زمانی است که رسیدگی به این مشکلات چشمی بسیار سخت تر از مراحل اولیه ی بروز آنها شده است. اما در حال حاضر، جدای از معاینات استاندارد بینایی و چشم، شاخص های چشمی خاصی برای پی بردن به مشکلات احتمالی بینایی در افراد مبتلا به دیابت وجود ندارد. در عوض بیشتر پزشکان تا حد زیادی به معیارهای کلی کنترل دیابت، مانند هموگلوبینA1C (معیار کنترل طولانی مدت قند خون)، برای تخمین خطر ابتلا به مشکلات بینایی در فرد متکی هستند.

در مطالعه ی اخیر، محققان 172 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 و رتینوپاتی دیابتی خفیف را مورد بررسی قرار دادند که سن آنها بین 42 تا 82 سال بود و سطح A1C آنها بیش از 10٪ نبود. شرکت‌کنندگان به مدت پنج سال یا تا زمانی که حداقل به یکی از مشکلات زیر مبتلا شدند، تحت نظارت قرار گرفتند: ادم ماکولای قابل توجه از نظر بالینی(CSME)، ﻣﺎﻛﻮﻻ ﺑﺎ درﮔﻴﺮی ﻣﺮﻛﺰ ﻓﻮوآ(CIME)، یا رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو(PDR). ادم ماکولا به تجمع مایع در ماکولا، ناحیه ای از چشم در مرکز شبکیه، گفته می شود. رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو، شکل پیشرفته ی این عارضه است. در طول دوره ی مطالعه، شرکت‌کنندگان سالانه تحت یک معاینه ی کامل چشمی قرار گرفتند که شامل ارزیابی اصلاح دید مورد نیاز، معاینه اسلیت لمپ، اندازه‌گیری فشار چشم، ارزیابی دید رنگی، و توموگرافی انسجام نوری (که تصویری سه‌بعدی از شبکیه ایجاد می‌کند) بود. تنها یک چشم از هر شرکت کننده به عنوان بخشی از مطالعه مورد بررسی قرار گرفت.

عوامل متعددی با افزایش خطر مشکلات چشمی مرتبط هستند

در پایان مطالعه، 14 شرکت‌کننده (8 درصد) به CSME، 10 شرکت‌کننده (6 درصد) بهCIME  و چهار شرکت‌کننده (2 درصد) به PDR مبتلا شده بودند. یکی از این شرکت کنندگان هم به CSME و هم به PDR مبتلا شده بود. محققان با بررسی هر چه بیشتر داده‌های شرکت‌کنندگان، چندین عامل پیش بینی کننده ی ایجاد مشکلات چشمی را شناسایی کردند. افرادی که به CSME یا PDR مبتلا شده بودند دارای سن کمتر، شاخص توده بدنی پایین‌تر((BMI، سطوحA1C بالاتر وسطح کلسترول LDL(لیپوپروتئین با چگالی کم یا "بد") بالاتر بودند. کسانی که به CIME مبتلا شده بودند، فشار خون پایین تری داشتند.

وقتی نوبت به اندازه‌گیری‌ها در معاینه ی چشمی رسید که ایجاد مشکلات چشمی را پیش‌بینی می‌کنند، محققان دریافتند که مقادیر بالاتر ترن­اور میکروآنوریسم[1] (MAT) به پیش‌بینی CSME و PDR کمک می‌کند، در حالی که ضخامت بیشتر مرکز شبکیه (CRT) به پیش‌بینی CIME و CSME کمک می‌کند. این اندازه‌گیری‌ها حتی پس از تنظیم سایر عوامل مانند سن، هموگلوبینA1C  و  BMI، پیش‌بینی‌کننده‌های قابل‌توجهی برای مشکلات چشمی باقی ماندند. تنظیم سن ارزش پیش‌بینی این اندازه‌گیری‌ها را بیشتر کاهش داد، به این معنی که هم این اندازه‌ها و هم خطر مشکلات چشمی با افزایش سن افزایش یافتند.

محققان به این نتیجه رسیدند که اندازه‌گیری‌های خاص در طی معاینه چشمی، می‌تواند به پیش‌بینی ایجاد ادم ماکولا یا تشدید رتینوپاتی دیابتی در افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی خفیف، فراتر از اندازه‌گیری‌های استاندارد مانند سن،A1C  یاBMI ، کمک کند. محققان خاطرنشان کردند که تعداد نسبتا کمی از افراد شرکت کننده در این مطالعه، به مشکلات چشمی مبتلا شدند، احتمالاً به این دلیل که دیابت نسبتاً کنترل شده ای داشتند. مطالعات بیشتر، شامل افرادی که دیابت آنها به خوبی کنترل نمی شود، می تواند به محققان کمک کند تا دریابند که آیا اندازه گیری های مشابه در طی معاینه چشمی به پیش بینی مشکلات چشمی در این گروه نیز کمک می کند یا خیر.

منبع:

https://www.diabetesselfmanagement.com/news-research/2021/12/03/eye-markers-help-predict-vision-threatening-diabetes-complications/